Preventive conservation strategies for wax bodies in scientific university collections

Abstract

In recent years, university museums have been subject to growing interest from the scientific community. Their collections are composed of objects whose nature varies, allowing the visitor and the researcher to make a visual tour of the different scientific disciplines. This paper analyses the main agents of deterioration that affect a specific type of cultural heritage exhibit, the anatomical models made of organic materials (wax, natural hair, horsehair, vegetable fibres, dyes, natural resins, etc.), which are highly sensitive to environmental agents, and it proposes strategies for the preventive conservation of collections consisting of such items. The Faculty of Medicine at the Complutense University of Madrid (UCM) has one of the most important collections of such models in Europe, containing true works of art which combine scientific rigor with the aesthetic taste of the 18th century.

Sommario

Negli ultimi anni, i musei universitari sono stati oggetto di un sempre crescente interesse da parte della comunità scientifica. Le loro collezioni sono composte da oggetti di varia natura, il che permette al visitatore e al ricercatore di fare un giro visivo tra le diverse discipline scientifiche. Questo articolo analizza i principali agenti di deterio- ramento che interessano un tipo concreto di esposizione di beni culturali, i modelli anatomici fatti di materiali organici (cera, capelli umani, crine di cavallo, fibre vegetali, coloranti, resine naturali, ecc.) altamente sensibili agli agenti ambientali, e propone strategie per la conservazione preventiva di collezioni composte da tali elementi. La Facoltà di Medicina dell’Università Complutense di Madrid (UCM) ha una collezione di questi modelli tra le più importanti in Europa, collezione che contiene vere e proprie opere d’arte che combinano il rigore scientifico ed il gusto estetico del XVIII secolo.

Résumé

Dans ces dernières années, les musées universitaires ont été l’objet d’un intérêt de plus en plus grand de la part de la communauté scientifique. Leurs collections sont composées d’objets de nature diverse, ce qui permet au visiteur et au chercheur de faire un tour visuel entre les différentes disciplines scientifiques. Cet article analyse les principaux agents de détérioration qui intéressent un type concret d’exposition de biens culturels, les modèles anatomiques faits en matériaux organiques (cire, cheveux humains, crin de cheval, fibres végétales, colorants, résines naturelles, etc.) hautement sensibles aux agents environnementaux et propose des stratégies pour la conserva- tion préventive de collections composées de ces éléments. La Faculté de Médecine de l’Université Complutense de Madrid (UCM) a une collection de ces modèles parmi les plus importantes en Europe, collection qui contient des véritables œuvres d’art qui associent la rigueur scientifique au goût esthétique du XVIIIème siècle.

Zusammenfassung

In den vergangenen Jahren stießen Universitätsmuseen bei der wissenschaftlichen Gemeinschaft auf immer größeres Interesse. Ihre Sammlungen bestehen aus Gegen- ständen unterschiedlichster Natur, was dem Besucher und Forscher die Möglichkeit zu einem visuellen Rundgang durch unterschiedliche wissenschaftliche Disziplinen verleiht. Dieser Artikel analysiert die wichtigsten Verwitterungsursachen, denen ein konkreter Typ an Kulturgütern ausgesetzt ist, der aus extrem witterungsempfindlichen organischen Materialien bestehenden anatomischen Modelle (Wachs, menschliches Haar, Pferdemähne, pflanzlichen Fasern, Farbstoffen, Naturharzen, usw.) besteht, und bie- tet Strategien zur vorbeugenden Erhaltung von aus solchen Elementen gebildeten Sammlungen an. Die Fakultät für Medizin der Universität Complutense in Madrid (UCM) verfügt über eine der europaweit wichtigsten Sammlungen solcher Modelle mit wahrhaftigen Kunstwerken, die die kombinierte wissenschaftliche Strenge mit dem optischen Geschmack des 18. Jhs. widerspiegeln.

Resumen

En los últimos años, los museos universitarios han sido objeto de un interés cada vez mayor por parte de la comunidad científica. Sus colecciones incluyen objetos de varia naturaleza, lo que permite al visitante y al investigador dar una vuelta visiva por las distintas disciplinas científicas. Este artículo analiza los principales agentes de deterioro que afectan una tipología concreta de bienes culturales expuestos: los mo- delos anatómicos realizados en materiales orgánicos (cera, pelo humano, crin de ca- ballo, fibras vegetales, colorantes, resinas naturales, etc.) muy sensibles a los agentes medioambientales y sugiere estrategias para la conservación preventiva de colecciones formadas por dichos elementos. La Facultad de Medicina de la Universidad Complutense de Madrid (UCM) posee una colección de estos modelos considerada entre las más importantes en Europa, una colección que conserva verdaderas obras de arte que combinan el rigor científico con el gusto estético del siglo XVIII.

Резюме

В последние годы университетские музеи стали объектом все время возра­стающего интереса со стороны научного сообщества. Их коллекции составля­ют предметы различной природы, что позволяет посетителям и исследователям совершить визуальтый тур среди различных научных дисциплин. Данная статья анализирует главные агенты ухудшения, касающиеся определенного типа экспо­натов, принадлежащих культурному наследию: анатомические модели из орга­нического материала (воск, человеческие волосы, конские гривы, растительные волокна, красители, натуральные смолы и т.д.) сверхчувствительного к агентам окружающей среды, и предлагает стратегии для предупредительной консерва­ции коллекций, состоящих из таких элементов. Факультет медицины Мадрид­ского университета Комплутенсе (МУК) владеет одной из важнейших в Европе коллекций таких моделей, которая содержит настоящие произведения исскуства, соединяющие в себе научную строгость и эстетический вкус XVIII века.

Ամփոփում

Վերջին տարիներին համալսարանական թանգարանները աճող հետաքրքրության աղբյուր են դարձել գիտական համայնքի կողմից : Իրենց հավաքածուներում, որ կազմված են տարբեր թեմաներից, թույլ են տալիս, որ այցելուն և հետազոտողը տեսողական էքսկուրսիա կատարի տարբեր գիտական առարկաների թեմաներով: Այս հոդվածը վերլուծում է վատթարացման հիմնական գործակալները, որոնք ազդում են որոշակի տեսակի մշակութային բացահայտման մոդելները պատրաստված օրգանական նյութերից (մոմ, մարդու մազեր, ձիու մազ, բուսական մանրաթելեր, ներկեր, բնական խեժը և այլն), բարձր զգայուն բնապահպանական գործակալներ, և առաջարկում ռազմավարություններ հավաքածուի կանխարգելիչ պահպանման համար, կազմված նման տարրերից: Մադրիդի Complutense (UCM) համալսարանի բժշկական Ֆակուլտետը ունի այդ մոդելների շարքում Եվրոպայի համար ամենակարևորը համարվող հավաքածու, որը պարունակում է իրական արվեստի գործեր, որ համատեղել են տասնութերորդ դարի.գիտական խստությունը ու ճաշակը